2024 is alweer voorbij (als jullie dit lezen). Het was op muzikaal gebied een interessant jaar. Met genoeg nieuwe artiesten die aan het begin staan van een mooie carrière en oude getrouwen die bekende wegen nog een keer betreden, maar soms net iets anders. Gelukkig was er genoeg vertrouwde en inspirerende muziek waar we op kunnen terugvallen. Want voor de rest staat de wereld in de fik. Een handvol narcisten hebben de wereld helemaal in hun greep. De een begint een oorlog onder valse voorwendselen, de ander vergeldt een aanslag door middel van het uitroeien van een heel volk. Maar het allergrootste dieptepunt kwam enkele weken geleden. Time Magazine presenteert Donald Trump als ‘person of the year’. Een veroordeelde crimineel die de macht weer terug heeft gegrepen in de Verenigde Staten. Die iedereen die het niet met hem eens is publiekelijk vernederd of een leger advocaten erop af stuurt. Die nog nooit een nederlaag heeft aanvaardt . Time geeft als onderbouwing dat Trump ondanks alle tegenwind een enorme mensenmassa achter zich heeft gekregen. Maar hem Person of the Year te maken gaat mij te ver. Hij zal het zien als een bevestiging van alles wat hij uitkraamt. Hoeveel geweldige mensen hadden op de voorkant van Time kunnen staan. Ooit verontschuldigde Jeff Tweedy zich in TivoliVredenburg voor het feit dat zijn land Trump voor de eerste keer als president had verkozen. Wat zou hij nu hierover zeggen …. Ik denk zoiets van “de wereld is gek geworden”.
Maar terug naar de muziek. En vooral ook de live muziek in 2024. Het was een mooi live jaar. Met hoogtepunten in het Koninklijk Theather Carré (Elbow), TivoliVredenburg (Beth Gibbons, Jason Isbell en Joe Jackson) en na de introductie van zijn nieuwe werk geweldig avondje terug in de tijd met Matt Johnson’s The The in Paradiso. Uit de pers enkele verslagen van deze optredens, daarna zoals elk jaar beeld en geluid van een aantal van hem en tenslotte de jaarlijst van THEWO.
Voor het eerst dit jaar is er ook een spotify lijst van mijn jaarlijst. Hoe makkelijk kan het zijn. Lees, luister en geniet. Op naar een mooi 2025.
Het jaar 2024 in een paar recensies
Elbow-frontman Guy Garvey is helemaal op zijn plek in Carré (door Jeroen Sturing, OOR)
Veel verschillende podiumkunsten komen voorbij in Carré. Toneel, poëzie, popmuziek en zelfs circus. De klassieke zaal aan de Amstel toont zich de perfecte zaal voor Elbow-frontman Guy Garvey. De Grote Vriendelijke Reus, ooit eenmalig acteur in een film, zet maandagavond vol verve de rol van rockzanger neer. Al draait de man zijn hand ook niet om voor een stukje theater, poëzie of cabaret.
‘Elbow is nooit verder tot bloei gekomen dan op Audio Vertigo.’ De band benoemde het echt zelf in de perspraatjes rondom de release van haar tiende album. Het zegt veel over de fase waarin de 27-jarige band is aanbeland. De stijlregel tijdens het maken, zo tekende OOR eerder op: ‘Klinkt het als Elbow, dan gaat het de vuilnisbak in.’ Het resultaat is een eigenzinnig en spannend geluid. In Carré klinkt Elbow toch gelukkig vooral als Elbow, zei het een iets uitbundigere dan wel stevigere variant.
Things I’ve Been Telling Myself for Years is de opener en we zien direct dat de band heeft uitgepakt met een groep van zes vrouwelijke muzikanten, die niet alleen een koor vormen, maar ook blaas- en strijkinstrumenten ter hand kunnen nemen, zo blijkt kort daarna bij Lovers Leap. De armgebaren van Garvey, de bombastische drums en zelfs een gitaarsolo vertellen: hier staat een stevige rockband met zelfvertrouwen. De blazers en strijkers staan er niet alleen voor de traan, maar worden juist uitgedaagd om gas te geven in de donkere en edgy arrangementen van de laatste plaat, met ook volle synths en extra percussie.
Sowieso valt op dat de band veel stevig materiaal speelt; Bones Of You en Dexter & Sinister bijvoorbeeld, razen vol overtuiging voorbij en blijken dan toch uitstekend naast het nieuwe materiaal te passen. Zo heel anders is die nieuwe plaat dus niet, al inspireert het de inmiddels vijftigers wel om een haast vergeten kant van zichzelf te laten zien. Als volleerd stadionrocker maant Garvey zijn publiek tot klappen. Ietwat theatraal en soms misplaatst, dat dan weer wel.
Zoals het een Elbow-show betaamt, is ook de humor nooit ver weg. Garvey refereert in een vakkundig aangedikt verhaal aan een onbeantwoorde Amsterdamse flirt uit het verleden, en speelt als ware cabaretier met de lach van het publiek. Hij zet z’n bandleden de hak en zet zijn zus, zittend op de eerste rij, te kakken (‘Daar zit m’n zus, dus als iemand z’n portemonnee kwijt is…’).
Natuurlijk, van een vol Carré wordt geen mens chagrijnig, maar het gemoed van Elbow is ontzettend zonnig. Ook in de rock & roll kent een carrière van zoveel jaren periodes van sleur, en hoewel Elbow nooit een slechte plaat maakte, is Audio Vertigo er eentje die onmiskenbaar weer iets heeft aangewakkerd.
Maar toch: juist in al het bombastische rockgeweld, zijn het de kleinere liedjes die eruit springen. Mede gedragen door de strijkers zijn Mirrorball maar met name Magnificent (She Says) de echte hoogtepunten van de avond. De dreunende bassynths zijn even ver weg en Carré zweeft massaal mee op de poëtische verhaaltjes van Garvey. ‘This is proof that I shouldn’t do anything other than collab with Elbow’, roept hij. De man is in de wolken met zijn band en daar heeft hij alle reden toe.
Gezien: 10 september 2024 in Koninklijk Theater Carré, Amsterdam.
Foto is van Arend Jan Hermsen
Beth Gibbons is krachtig en kwetsbaar tegelijk in TivoliVredenburg (door Bouke Sonnega, OOR)
Krachtig kwetsbaar zijn. Zacht en geduldig, maar niet aflatend. Niemand kan zo zingen als Beth Gibbons, zo breekbaar en buigzaam tegelijk. Al vanaf het moment dat ze opkomt heeft ze de Grote Zaal van TivoliVredenburg in de palm van haar hand. Ze is klein, van al haar bandleden de kleinste. Midden op het podium houdt ze zich vast aan haar microfoonstandaard alsof het een reddingboei is. Haar slippers heeft ze uitgeschopt, ze staat op blote voeten. Lives Outgrown, haar net verschenen soloalbum, is de spil van de avond.
Zelden stond een band zo gefocust en serieus op het podium. Ze vormen een halve cirkel rondom Gibbons, de gitarist, bassist, toetsenist, strijkers en twee percussionisten. Allemaal moeten ze genoemd, want op het podium valt des te meer op hoe holistisch de liedjes van haar laatste prachtplaat zijn. De viool is geen ondersteuning, de bas geen fundament, maar alles is onderdeel van een weefsel dat door de stem van Gibbons zorgvuldig en trefzeker aan elkaar wordt genaaid.
Hoogtepunten als Floating On A Moment en de wals van Lost Changes worden met al hun meeslependheid terecht uitzinnig ontvangen door een publiek dat zich duidelijk op dit optreden verheugd heeft. Het album trekt voorbij, uitgevoerd met een enorme precisie. Gibbons in het midden, soms het hoofd afwendend terwijl ze de microfoon met één hand vast blijft houden. Natuurlijk zijn er lampen, dit is een show, maar iedereen lijkt z’n best te doen zover mogelijk uit het schijnsel te blijven, alsof ze liever in het donker hadden gestaan.
En net als de klad er even dreigt komen – de tempi liggen allemaal wel heel dicht bij elkaar – is daar plots het gebroken hart van Tom The Model, één van de twee uitstapjes naar Gibbons eerste soloplaat met Rustin Man, dat de aandacht er weer bij roept. In Beyond The Sun is dan zelfs sprake van een echte climax, met geroffel, gebeuk en een meezingende band.
Maar dan, even snel als het onweer opkomt gaat het ook weer liggen voor het prachtig breekbare Whispering Love, met wederom de prachtige stem van Gibbons en een vioolnoot, een jengel haast, die het liedje begeleid en blijft galmen tot het einde. Dan een bedankje, de enige woorden, en ze verdwijnt van het podium.
Het enige Portisheadliedje van de avond is het schitterende Roads. ‘Can’t anybody see / we’ve got a war to fight?’ ze smeekt ons, even geloofwaardig als in 1994, boven de galm van de Rhodes-piano (nu pas merk ik de woordgrap op) uit. Een uur en een kwartier na de opkomst bedankt ze ons voor de tweede keer uitvoerig. De plechtigheid is weg, ze lijkt groter en kleiner tegelijk.
Pas als ze afloopt valt me op dat haar teennagels roodgelakt zijn.
Gezien: 5 juni 2024 in TivoliVredenburg, Utrecht
Jason Isbell, een van de grootste songwriters van nu, laat zijn rockende roots hard binnenkomen (door Robert van Gijssel, Volkskrant)
De stem, het speelplezier, de snijdende gitaren en de kwaliteit van het liedwerk tillen deze show op tot het hoogste niveau.
Dat Jason Isbell momenteel een van de grootste Amerikaanse songwriters is, hoor je gelijk bij het openingsnummer van zijn twee uur durende show in een volle Rondazaal in Utrecht. In Save the World, van zijn laatste album Weathervanes, bezingt hij het paniekgevoel dat je kan bespringen als je de wereld om je heen in elkaar ziet storten. Of als je naar het nieuws kijkt – wat tegenwoordig zo’n beetje hetzelfde is.
Dan zoek je houvast bij de mensen om je heen, liefde die je erdoor sleept. Isbell schrijft daar rake woorden over – niet sentimenteel, maar menselijk mooi. ‘Swear you’ll save the world when I lose my grip/ Tell me you’re in control/ Swear you’ll say the word when I start to slip/ You’ll be the first to know’.
Prachtige rootsliedjes
Wat een prachtige, rockende rootsliedjes heeft Isbell geschreven, de afgelopen jaren. Eerst als zanger bij de band Drive-By Truckers, daarna solo en met zijn eigen band The 400 Unit, waarmee hij nu op tournee is. En wat zijn deze beroepsmusici goed op elkaar ingespeeld.
Isbell en zijn vertrouwde bandvrienden zijn beslist geen charismatische showmensen, maar je mist het uiterlijk vertoon nauwelijks. Het speelplezier van deze zeskoppige band is genoeg als schouwspel. De dansende baslijnen van Anna Butterss lijmen de snijdende gitaren van Isbell en zijn tweede gitarist én tweede stem Sadler Vaden aan elkaar.
En in de strak rockende liedjes, zoals King of Oklahoma, worden de emoties opgevoerd door een paar van de beste solo’s die ooit in deze zaal hebben geklonken. Eerst van Isbell zelf, daarna van Vaden.
Isbell versnippert zijn gitaar, zoals in de hardste ‘shreddende’ rock. Maar hij tuft ook relaxed mee in het groovende treintje dat de drummer en de bassist voor hem laten rijden. Zijn noten zitten vol melancholie en betekenis, en krabben aan de binnenkant van je ziel.
Kippenvel
Maar de stem van Isbell en de kwaliteit van zijn liedwerk tillen deze show echt op tot het hoogste niveau, zodat je het optreden een dag later eigenlijk weer wilt zien (dat kon ook, want Isbell stond woensdag opnieuw in de Ronda). Het kippenvel komt opzetten bij If We Were Vampires, waarin de Amerikaan zingt over het allerergste: afscheid nemen van je geliefde.
Als hij hoog en op vol volume zingt, met een bescheiden rauwe rand die nergens aanstellerig wordt, komt zijn stem keihard binnen – er is niemand die in dit register zo knap en natuurlijk mooi zingt.
Wat een gevoel en droge subtiliteit zitten er in de laatste zinnen: ‘Maybe time running out is a gift/ I’ll work hard ’til the end of my shift/ And give you every second I can find/ And hope it isn’t me who’s left behind.’
Gezien : 12/11, Ronda, TivoliVredenburg, Utrecht.
Het jaar 2024 in video’s
Mijn jaarlijst over 2024
- Loma-Unbraiding
- Sarah Jarosz-Columbus & 89th
- The The-I Want to Wake up with You
- Laura Marling-Patterns in Repeat
- Leon Bridges-That’s What I Love
- Kacey Musgraves-Moving Out
- Julia Holter-These Morning
- Joan As Police Woman-Full-Time Heist
- Isobel Campbell-Dopamine
- Benson Boone-Slow it Down
- Amy Allen-Girl With A Problem
- Aaron Frazer-Payback
- Native Harrow-Goin’ Nowhere
- Waxahatchee-Right Back To It
- Warhaus-What Goed Up
- The Smile-Colours Fly
- Torres-I got the fear
- Ray Lamontagne-Yearning
- Quivers-Pink Smoke
- Personal Trainer-Round
- Michael Kiwanuka-One And Only
- Iron & Wine-Anyone’s Game
- Gillian Welch/David Rawlings-Lawman
- Elbow-The Picture
- Daryll-Ann-Our song
- Beth Gibbons-Oceans
- Adrianne Lenker-Fool
- Beabadoobee-Tie My Shoes
- Beyoncé-Protector
- Billie Eilish-Wildflower
- Ella Raphael-Let the Light In
- Mickey Guyton-I Still Do
- Marcus King-F*ck My Life Up Again
- Thomas Dybdahl-Beautiful Boy
- Futurebirds-Solitaires
- Bright Eyes-Real Feel 105°
- St. Vincent-Violent Times
- J. Bernardt-Matter Of Time
- Jack White-Tonight (Was A Long Time Ago)
- Guided by Voices-Timing Voice
- Benson Boone-Be Someone
- Cassandra Jenkins-Delphinium Blue
- Vanessa Peters-Out To Sea
- Gracie Abrams-Risk
- Blackberry Smoke-Be So Lucky
- Crumb-The Bug
- Leon Bridges-Peaceful Place
- The Black Crowes-Wilted Rose (feat. Lainey Wilson)
- Michael Kiwanuka-Rebel Soul
- Snow Patrol-Hold Me In The Fire
- Kacey Musgraves-Dinner with Friends
- Travis-Raze the Bar
- Vince Staples-Black&Blue
- The Decemberists – The Reapers
- Brittany Howard-What Now
- Ruthie Foster-Done
- Father John Misty-Josh Tillman and the Accidental Dose
- Beth Gibbons-Floating On A Moment
- Elbow-Good Blood Mexico City
- Bonny Light Horseman-Old Dutch
- Warhaus-I Want More
- Personal Trainer-Upper Ferntree Gully
- The Smile-I Quit
- The The-Cognitive Dissident
- The Black Crowes-Dirty Cold Sun
- MJ Lenderman-She’s Leaving You
- Jack White-It’s Rough On Rats (If You’re Asking)
- Fontaines D.C.-Starburster
- Fink-Be Forever Like A Curse
- Sarah Jarosz-Mezcal And Lime
Spotify
https://open.spotify.com/playlist/69R2nBiO9Ny8XytG3M7JL9?si=3627586bd0134c9b